Sosial fobiya sosial vəziyyətlərdə başqaları tərəfindən mühakimə olunmaq və ya mənfi qiymətləndirilmək qorxusunu ehtiva edən bir narahatlıq pozuqluğudur. Bu insanlar sosial mühitə daxil olduqda, güclü qorxu və narahatlıq yaşamağa başlayırlar. Sosial fobiyanın ən əsas xüsusiyyəti mühakimə olunmaq, rədd edilmək və ya alçaldılmaq qorxusudur. Ən çox yayılmış narahatlıq növü olan sosial narahatlıq bütün sosial vəziyyətlərdə baş verə bilər. Sosial fobiya olaraq da bilinən sosial narahatlığın meydana gəldiyi vəziyyətlər aşağıdakı kimi sıralanır:
- Yeni insanlarla tanış olmaq
- Böyük izdiham qarşısında çıxış edir
- İctimai yerdə kimdənsə kömək istəmək
- Flört etmək
- Telefon zəngi etmək və ya sifariş vermək
- Çöldə insanların gözü qarşısında yemək
- Müsahibədə iştirak
Sosial Fobiya əlamətləri hansılardır?
Sosial fobiya pozğunluğunun ən çox görülən simptomları narahatlıq və qorxudur. Bundan əlavə, üzdə qızartı, titrəmə, əzələ gərginliyi, sürətli nəbz və ürəkbulanma da sosial narahatlığın əlamətləri arasındadır. Bu vəziyyət gündəlik fəaliyyətlərə də mane olur.
Sosial fobiya simptomlar aşağıdakılardır:
- Sosial vəziyyətlərdə narahatlıq hisslərinin olması
- Ürək döyüntüsü
- Tremor və tərləmə
- Başgicəllənmə
- Üz qızarması
- Danışarkən kəkələmə və ya titrəmə
- Mədə ağrısı
- Sosial qarşılıqlı əlaqədən sonra həmin yaddaşı təkrar-təkrar yenidən yaratmaq
- Qəriblərlə ünsiyyətdə olmaq və ya danışmaqdan güclü qorxu yaşayır
- Başqaları baxarkən, izlənilmək və mühakimə olunmaq hissi səbəbindən işləri görməkdə çətinlik çəkmək
- Quru ağız yaşayır
Sosial Fobiyaya Nə Səbəb Olur?
Sosial fobiya olaraq da bilinən sosial təşviş, uşaqlıq travmaları, ailədaxili münaqişələr, sui-istifadə kimi səbəblərdən yaranan psixi pozğunluqdur. Bioloji və ətraf mühit faktorlarının təsiri altında görülən sosial narahatlıq, uşaqlıqda alçaldılan, lağ edilən və ya zorakılığa məruz qalan insanlarda da tez-tez müşahidə edilir. Sosial fobiyanın səbəblərini aşağıdakı kimi sıralamaq olar:
- İrsi xüsusiyyətlər
- Beyin quruluşu
- Sosial mühit