Dismorfofobiya nədir?
Dismorfofobiya bədən dismorfik pozğunluğu kimi tanınır. Bir insanın fiziki qüsuru olduğuna və ya fiziki qüsurun reallıqdan daha ciddi olduğuna inanmaqdır. Bu kifayət qədər yaygın bir vəziyyətdir, lakin neçə nəfərin bundan əziyyət çəkdiyi dəqiq bilinmir. Dismorfofobiya xəstəliyi yaşayan insanların gündəlik həyatına mənfi təsir göstərir.
Həm kişilərə, həm də qadınlara təsir etsə də, qadınlarda daha çox rast gəlinir. Hər yaşda baş verə bilsə də, adətən yeniyetməlik dövründə baş verir.
Dismorfofobiya yaşayan və bədən imici pozğunluğu olan bir insan, həddindən artıq narahatlığa səbəb olan fiziki xüsusiyyətləri ilə maraqlanır. Eyni zamanda insanlar özlərini qeyri-kafi və natamam hiss edirlər.
Dismorfofobiyaya nə səbəb olur?
Özünü bəyənməməyin səbəbləri məlum deyil. Ümumiyyətlə, dismorfofobiyanın səbəbləri arasında ailədə əhval-ruhiyyə pozğunluğu, eləcə də obsesif-kompulsiv pozğunluq və ya serotonerjik disfunksiyaya malik olmaq hesab edilə bilər. Bundan əlavə, cinsi münaqişə, özünə inamın olmaması, ətrafdakı insanların tənqidi yanaşması xəstəliyi daha da dərinləşdirə bilər.
Dismorfofobik pozğunluğun səbəbləri arasında sosial medianın təsirini qeyd etmək olar. Sosial mediada dərini hamar göstərən və göz ölçüsünü dəyişən filtrlər də gözəllik qavrayışının dəyişməsində təsirli olur.
Bu baxımdan bu qəlibə sığmayanların bəyənilmədiyi kimi bir fikirlə qarşılaşa bilərsiniz. Yalnız qadınlarda deyil, kişilərdə də diskomfort yaradan bu vəziyyət dismorfofobiyaya səbəb ola bilər.
Dismorfofobiya əlamətləri hansılardır?
Dimorfofobiyadan əziyyət çəkən insanlar hər kəsin onlara baxdığını, çatışmazlıqlarını gördüyünü və bu problemi başqaları ilə müzakirə etdiyini düşünür. Dismorfofobiya əlamətləri olan insanlar qüsurlu olduğunu düşündükləri bədən hissəsi haqqında şişirdilmiş araşdırmalar aparır və həkimlərin tövsiyələrinə baxmayaraq cərrahi müdaxilə və ya tibbi müalicə axtarırlar.
Daim xarici görünüşlərindən narahat olurlar və güzgü qarşısında çox vaxt keçirirlər. Onlar mükəmməl görünməyə çalışırlar.
Tənqid almaqdan həddindən artıq narahatdırlar. Obsesif düşüncələrin və onların həyata mənfi təsirinin qarşısı alına bilmir və depressiya və ya narahatlıq əlamətləri göstərir. Onlar estetik və ya plastik cərrahiyyə əməliyyatları keçirməyə çalışırlar.
Plastik rekonstruktiv və estetik cərrahiyyə ümumiyyətlə xarici görünüş problemlərini düzəldir və ya onları olduğundan daha yaxşı edir. Ancaq Dismorfofobiya xəstələrini sevindirmək mümkün deyil. Bədən dismorfik pozğunluğu olan insanlar üçün qüsurlarından başqa bir şeyə diqqət yetirmək çətindir.
Dismorfofobi olan insanlar öz çatışmazlıqlarını gizlətmək və ya yaxşılaşdırmaq üçün təkrarlanan (kompulsiv) davranışlarla məşğul ola bilərlər. Bu simptomları tez-tez yaşayan insanlara testlə bədən dismorfik pozğunluğu diaqnozu qoyulur.